طبقه‌بندی شیببر و تکامل آن
شیببر بزرگ‌ترین گربه‌سان در دنیا است که تا ۳٫۶ متر، زمانی که روی پاهای عقب خود می‌ایستد، رشد می‌کند. شیببر حاصل جفت‌گیری شیر نر با ببر ماده است و بسیار بیشتر از اندازه هر دو والد خود، رشد می‌کند. شیببر هر چند که ویژگی‌های مشابهی با هر دو والد خود دارد، اما بیشتر شبیه شیر است تا ببر. با توجه به این واقعیت که شیرها و ببرها در مناطق مختلفی از جهان زندگی می‌کنند، تولد شیببر یا ببشیر به‌طور طبیعی در حیات‌وحش بسیار نادر است. امروزه، تعداد انگشت‌شماری از شیببرها در باغ‌وحش‌های سرتاسر دنیا وجود دارد که نتیجه مداخله تصادفی یا تعمدی انسان هستند.
آناتومی و ظاهر شیببر
شیببر یک حیوان بزرگ با بدنی عضلانی و سری بزرگ است. شیببرها خزهایی شنی رنگ یا به زنگ زرد تیره دارند که نوارهای ضعیفی به ارث رسیده از مادرشان، آن‌ها را پوشانده است. اگرچه تغییرات دیگری هم در رنگ خز دیده شده است، از جمله سفید هنگامی‌که مادر آن‌ها یک ببر سفید است، اما شیببر به‌طور کلی ظاهری شبیه شیر شامل یال‌های شیر نر دارد. هر چند که یال شیببر به بزرگی و شگفت‌انگیزی یال یک شیر بالغ نیست، اما ممکن است یال در بعضی شیببرها رشد کند، اما در برخی دیگر اصلاً رشدی نداشته باشد. شیببر دارای نوارهایی بیشتر در اطراف ناحیه عقبش است و ممکن است خال‌هایی در اطراف چانه‌های خود نیز داشته باشد که به ارث رسیده از خال‌های پشت گوش تا چانه ببر ماده هستند.
توزیع و زیستگاه شیببر
از لحاظ تاریخی، هر چند که نادر است، اما امکان‌پذیر است که یک شیر نر با یک ببر ماده در حیات‌وحش فرزند شیببری داشته باشند. به این دلیل که شیرهای آسیایی در ناحیه وسیعی از آسیا پرسه می‌زنند، به این معنی که آن‌ها می‌توانند به آسانی به قلمرو ببرها وارد شوند. با این حال، امروزه، ببرها تنها در جنگل‌های متراکم آسیا یافت می‌شوند، زیستگاه طبیعی که هر روز کوچک‌تر و کوچک‌تر می‌شود. از طرف دیگر، به‌جز تعداد کمی شیر آسیایی که در جنگل‌های دور افتاده هند دیده شده‌اند، تعدادی شیر هم در چمنزارهای آفریقا وجود دارد، جایی که هیچ ببری وجود ندارد. متأسفانه، هر چند که زیستگاه طبیعی شیببر احتمالاً باید مشابه با زیستگاه ببر باشد، تنها شیببرهای شناخته شده در جهان، در قفس هستند.
رفتار و شیوه زندگی شیببر
به‌رغم اندازه غول‌پیکر شیببرها و این واقعیت که والدین آن‌ها دو تا از وحشی‌ترین شکارچی‌ها در دنیا هستند، شیببر طبیعت نسبتاً ملایم و آرامی دارد، به‌خصوص زمانی که در تعامل با یک مربی باشد. به هر حال گزارش شده است که آن‌ها با شیرها یا ببرها گاهاً اشتباه گرفته می‌شوند. شگفت‌انگیزترین ویژگی آن‌ها این است که آن‌ها آب را دوست دارند. در حیات‌وحش، غیرمعمول نیست که ببرها برای گرفتن شکار و یا برای خنک شدن در گرما به آب بزنند و به همین دلیل آن‌ها شناگران خوبی هستند، چیزی که به نظر می‌رسد شیببر به ارث برده است؛ اما شیرها آب را دوست ندارند و بنابراین اغلب گزارش می‌شود که زمان می‌برد تا شیببرها به شیوه زندگی آب دوستی تغییر رویه دهند. یکی دیگر از چیزهای عجیب این واقعیت است که شیببر هم صدای شیر و هم صدای ببر را می‌تواند ایجاد کند، با این حال، صدای آن بیشتر شبیه به صدای شیر است.
چرخه زندگی و تولید مثل شیببر
اکثر شیببرها از طریق معرفی تصادفی شیرها و ببرها در یک قفس ایجاد شده‌اند، اگرچه ممکن است یک سال طول بکشد تا آن‌ها با هم جفت‌گیری کنند. پس از جفت‌گیری شیر نر با ببر ماده، ببر پس از یک دوره حاملگی حدوداً ۱۰۰ روزه، ۲ تا ۴ توله شیببر به دنیا می‌آورد. درست مانند سایر نوزادان گربه‌سانان است، توله‌های شیببر کور و بسیار آسیب‌پذیر هستند و در ۶ ماه اول زندگی به‌شدت به مادر خود وابسته هستند. مثل توله‌های شیر، شیببرهای جوان خال‌های سیاهی روی خزهای خود دارند که به پوشش (استتار) آن‌ها در شرایط خطر کمک می‌کند. با این حال، مانند برخی از شیرهای بالغ، این لکه‌ها اغلب در شیببرها باقی می‌مانند و در قسمت زیر واضح‌تر هستند. بسیاری از توله‌های شیببر متأسفانه با نقص مادرزادی متولد شده و اغلب بیش از یک هفته زنده نمی‌مانند.
رژیم غذایی و شکار شیببر
شیببر مانند دیگر گربه‌سانان جهان، یک حیوان گوشت‌خوار است، یعنی شکار می‌کند و دیگر حیوانات را برای تغذیه خودش می‌کشد. هر چند که رژیم غذایی شیببر در حیات‌وحش فقط یک حدس است، اما تصور می‌شود که بیشتر شبیه ببر باشد و گیاه‌خواران بزرگی مثل گوزن، گراز (به علت اندازه بزرگ آن‌ها) و احتمالاً فیل‌های آسیایی کوچک و آسیب‌پذیر را شکار کند. آن‌ها در قفس به‌طور متوسط روزانه ۹ کیلوگرم گوشت می‌خورند، اما تصور می‌شود که یک شیببر به‌راحتی می‌توان در هر وعده غذایی ۵۰ کیلوگرم غذا را حریصانه بخورد. شیببر دارای یک فک فوق‌العاده قوی با دندان‌هایی تیز است که برای پاره کردن و جویدن گوشت ایده‌آل هستند. شیببرها همچنین بدنی بسیار عضلانی و پنجه‌هایی بسیار تیز دارند که به آن‌ها در گرفتن و خوردن شکار کمک می‌کند.
شکارچیان و تهدیدات شیببر
اگر آن‌ها در حیات‌وحش باشند، قوی‌ترین شکارچی در محیطشان خواهند بود و بنابراین هیچ شکارچی طبیعی، به‌استثناء انسان، نخواهند داشت. شبیه شیرها و ببرها، شیببرها ممکن است به دلیل خزهایشان یا به دلیل احساس غلبه و پیروزی توسط انسان شکار شوند. همچنین زیستگاه‌های آن‌ها به‌شدت در حال کاهش است. در قفس، بسیاری از توله‌ها با نقص مادرزادی ناشی از تقابل دو گونه مختلف جانوری، متولد می‌شوند و سپس می‌میرند. مشکل دیگری که باید در نظر گرفته شود، ماهیت غیرطبیعی پرورش و نگهداری شیببرها در سرتاسر جهان است. بسیار بعید است که شیببرها در حیات‌وحش به دنیا آیند، آن‌ها صرفاً به دلیل کسب درآمد در باغ‌وحش‌ها متولد و پرورش داده می‌شوند.
اطلاعات و ویژگی‌های جالب شیببر
گرچه مانند بسیاری دیگر از حیوانات ترکیبی، شیببرها بیشتر عقیم هستند، اما دیده شده که یک شیببر ماده قادر به تولیدمثل بوده است، اما شیببر نر قادر به تولیدمثل هرگز ثبت نشده است. شیببر ماده با یک شیر نر و یا یک ببر نر قادر به جفت‌گیری و سپس به دنیا آوردن توله‌های ترکیبی با توجه به گونه پدر است. یکی از مشهورترین شیببرها، یک موجود هالیوودی به نام هرکول است که فرزند یک شیر نر و یک ببر ماده در موسسه فلوریدا است. در سن سه سالگی قد ایستاده او ۳ متر و وزنش نیم تن بود. یکی از دلایل اینکه چرا شیببرها به‌ندرت در حیات‌وحش تولید می‌شوند این است که اگر یک شیر نر و یک ببر ماده با یکدیگر روبرو شوند، احتمال بیشتر این است که برای دفاع از قلمرو خود با هم مبارزه کنند، یا کلاً به‌منظور جلوگیری از آسیب دیدن از روبرو شدن با یکدیگر اجتناب کنند.
رابطه شیببر با انسان‌ها
شیببر از اوایل قرن نوزدهم میلادی توسط انسان به دنیا آورده شده است، زمانی که یک توله شیببر در ۱۸۲۴ در آسیا متولد شد. بیشتر از ۱۰۰ سال بعد یک مورد زایمان دیگر در باغ‌وحشی در آفریقای جنوبی درست قبل از جنگ جهانی دوم ثبت شد. با وجود اینکه شیببرها به‌اعتدال شناخته شده‌اند، اما مخالفت‌های بسیار زیادی در مورد ترکیب دو گونه مختلف جانوری وجود دارد، به‌ویژه، زمانی که بسیار بعید است که بدون مداخله انسان چنین اتفاقی بیفتد. امروزه، تعدادی شیببر در باغ‌وحش‌ها و مؤسسات جانوری در سرتاسر جهان وجود دارد که به‌طور معمول به‌صورت تصادفی به دنیا آمده‌اند و به‌عنوان یک جاذبه پول‌ساز نگهداری می‌شوند.
وضعیت حفاظت شیببر
از آنجا که هیچ نام علمی برای شیببر نداریم و شیببر ترکیب دو گونه متفاوت جانوری به‌صورت مصنوعی است و در حیات‌وحش دیده نشده است، این حیوان دارای وضعیت حفاظت نیست. شیببر تنها در تعداد محدودی از قفس‌ها در این سیاره یافت می‌شود، بسیاری از آن‌ها زنده باقی می‌مانند چون در حیات‌وحش نیستند و از این رو حفاظت برای شیببرها معنی ندارد. امروزه، ببشیرها، حیوانی حاصل شده از ببر نر و شیر ماده، بسیار کمتر از شیببرها یافت می‌شوند، اما در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم، آن‌ها بیشتر از شیببرها وجود داشتند. پرورش شیببرها در حال حاضر در تعدادی از کشورهای جهان ممنوع است.
حقایقی در مورد شیببر
- سلسله: جانوران
- شاخه: مهره‌داران
- رده: پستانداران
- راسته: گوشت‌خوارسانان
- خانواده (تیره): گربه‌سانان
- سرده: پلنگ‌مانندان
- نام علمی: پانترا لئو+ پانترا تایگر
- نام متداول: شیببر
- گروه: پستانداران
- تعداد گونه: ۱
- محل: باغ‌وحش
- زیستگاه: در حیات‌وحش وجود ندارد
- رنگ: قهوه‌ای مایل به زرد، سیاه، قهوه‌ای، نارنجی
- نوع پوست: خزدار
- وزن: ۴۰۰ تا ۶۰۰ کیلوگرم
- بیشترین سرعت: ۸۰ کیلومتر در ساعت
- رژیم غذایی: گوشت‌خوار
- شکار: گوزن، گراز، گاو
- شکارچی: انسان
- شیوه زندگی: روزگرد/شبگرد
- رفتار گروهی: منزوی
- طول عمر: ۱۸ تا ۲۲ سال
- سن بلوغ جنسی: ۳ تا ۴ سال
- دوره بارداری: ۱۰۰ روز
- نام فرزند: توله
- سن از شیر گرفتن: ۶ ماهگی
- وضعیت حفاظت: لیست نشده
- اندازه جمعیت تخمینی: ناشناخته
- بزرگ‌ترین تهدید: پرورش تجاری
- ویژگی‌های بارز: اندازه بزرگ
- واقعیت جالب: فرزند یک شیر و یک ببر است
منبع: چطورپدیا
